Ο ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η επιρροή των ελευθεροτεκτονικών ιδεών είναι ένα από τα βασικά διαμορφωτικά στοιχεία της παλιγγενεσίας του ελληνισμού. Οι αξίες και τα ιδεώδη του ελευθεροτεκτονισμού αποτέλεσαν μεν τη βάση της ίδρυσης και του έργου ενός εκ των σημαντικότερων πυρήνων της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 – της Φιλικής Εταιρίας, αλλά και την σκέπη κάτω από την οποία συναντήθηκαν οι πρωτομάστορες του Ελληνικού Αγώνα.
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΣΤΟΕΣ
Περί το τέλος του 18ου αιώνα, και ενώ όλη η υπόλοιπη Ευρώπη βρισκόταν εν μέσω Διαφωτισμού, το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας βρισκόταν υπό Οθωμανική κατοχή ήδη επί 400 σχεδόν χρόνια. Υπήρχε όμως ένα κομμάτι (το οποίο δεν είχε ακόμη προσαρτηθεί επίσημα στην Ελληνική επικράτεια) το οποίο λόγω Ενετικής κατοχής δεν κατακτήθηκε ποτέ από τους Οθωμανούς: τα νησιά του Ιονίου. Εκεί δημιουργήθηκε και το κατάλληλο έδαφος για την γέννηση του Τεκτονισμού στην Ελλάδα.
Η πρώτη Τεκτονική Στοά ονόματι «Beneficenza» (Αγαθοεργία) ιδρύθηκε το 1782 στην Κέρκυρα, υπό την αιγίδα της Μεγάλης Στοάς της Βερόνας. Παράλληλα με το πέρασμα της κατοχής του Ιονίου από τους Ιταλούς στους Άγγλους και Γάλλους, ιδρύθηκαν αρκετές Στοές υπό την αιγίδα των αντίστοιχων Μεγάλων Στοών των κατακτητών, γεγονός που πιθανόν εξηγεί και την ύπαρξη πολλών διαφορετικών Τεκτονικών Τύπων στην Ελλάδα σήμερα.
Το 1811, ιδρύεται η Γαληνοτάτη Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος, κατ’ Ανατολήν Κερκύρας με την αναγνώριση της Μεγάλης Ανατολής της Γαλλίας, συνενώνοντας τις ήδη υπάρχουσες Κερκυραϊκές Στοές κάτω από μια κοινή Εθνική Στοά. Η εξάπλωση του Τεκτονισμού στα Επτάνησα ήταν ταχύτατη και προσέλκυσε πληθώρα ατόμων που αργότερα διαδραμάτισαν σημαντικότατο ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση
ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Η ίδρυση της Φιλικής Εταιρίας το 1814 ήταν αποτέλεσμα συνάντησης λαμπρών πνευμάτων που είχαν ήδη επαφή με τα Τεκτονικά ιδεώδη. Ο Εμμανουήλ Ξάνθος ήταν μέλος της Στοάς «Ένωσις» της Λευκάδας, ο Αθανάσιος Τσακάλωφ ήταν μέλος του «Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου» του Παρισιού στο οποίο ο ίδιος μύησε αργότερα και τον Νικόλαο Σκουφά.
Ελευθεροτέκτονες ήταν επίσης και πληθώρα άλλων ‘πρωταγωνιστών’ της Ελληνικής Επανάστασης: Ρήγας Φεραίος (ιδρυτής της ομάδας «Καλών Εξαδέλφων» στην Βιέννη), Κωνσταντίνος Μαυροκορδάτος (ιδρυτής Στοών σε Μολδαβία και Βλαχία), Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (μέλος της Στοάς «Αναγεννηθείς Φοίνιξ» στην Ζάκυνθο), Αλέξανδρος και Νικόλαος Υψηλάντης, Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, Ιωάννης Καποδίστριας, καθώς και πολλοί άλλοι.
Ο ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ
Παρ’ ότι περί το 1843 η Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος στην Κέρκυρα διαλύθηκε και οι Στοές του Ιονίου λειτούργησαν υπό την αιγίδα Μεγάλων Στοών του εξωτερικού (Ιταλίας, Γαλλίας και Αγγλίας), με την ένωση των Ιονίων νησιών στον Ελλαδικό χώρο, ο Τεκτονισμός αρχίζει και πάλι να λαμβάνει πιο οργανωμένη μορφή.
Το 1868, έχοντας ο Τεκτονισμός πλέον εξαπλωθεί σε πολλά μέρη του Ελλαδικού χώρου, ιδρύθηκε στην Αθήνα η «Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος» η οποία λειτουργεί μέχρι και σήμερα υπό την ονομασία «Μεγάλη Στοά της Ελλάδος». Έκτοτε ιδρύθηκαν αρκετές Μεγάλες Στοές διαφόρων Τεκτονικών Τύπων, συμπεριλαμβανομένων και Στοών Αμιγούς (Γυναικείου και Ανδρικού) αλλά και Μικτού Τεκτονισμού.
Αξίζει να αναφέρουμε πως εκτός ενός συντόμου διαστήματος κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που τέθηκε «εν ύπνω», ο Τεκτονισμός συνεχίζει εν έτει 2021 να έχει σημαντική παρουσία στην Ελλάδα, προσφέροντας στα μέλη του έναν δρόμο αυτογνωσίας και αυτοβελτίωσης όχι μόνο μέσω της προσωπικής εργασίας αλλά και μέσω της αγαθοεργίας και κοινωνικής προσφοράς.